Hoe moet de strafrechter bij een vrijspraak beslissen over een vordering benadeelde partij? Wijst de rechter de vordering af of wordt deze niet-ontvankelijk verklaard? Moet de verdachte de vordering wel of niet betalen?
Vrijspraak bij vordering benadeelde partij
Een vrijspraak op grond van artikel 352 van het Wetboek van Strafvordering betekent dat er onvoldoende bewijs is dat een verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan een strafbaar feit. De rechter heeft dan niet genoeg bewijs om u schuldig te verklaren aan bijvoorbeeld diefstal.
De rechter zal u vrijspreken als hij niet overtuigd is dat u het strafbare feit heeft gepleegd. Er is dan wel genoeg bewijs, maar de rechter denkt bijvoorbeeld dat de persoon voor hem de ‘echte’ dader beschermd. De ‘echte’ dader en de verdachte hebben een afspraak hebben gemaakt. ‘Als jij zegt dat jij het hebt gedaan, krijg je straks een groot geldbedrag’.
Betalen vordering benadeelde partij bij vrijspraak
Moet u de vordering benadeelde partij betalen bij een vrijspraak? Kort gezegd: nee. Als u wordt vrijgesproken krijgt u geen straf of maatregel opgelegd. In artikel 361 van het Wetboek van Strafvordering staan de vereisten voor ontvankelijkheid van de vordering benadeelde partij. Een vereiste is dat er een straf, maatregel of artikel 9a van het Wetboek van Strafrecht moet worden opgelegd. Dat laatste betekent dat de rechter zegt dat u schuldig bent, maar u krijgt daarvoor geen straf. Als u wordt vrijgesproken, verklaart de rechter de vordering benadeelde partij niet-ontvankelijk. Zo besliste het gerechtshof Amsterdam ook eind 2020 in deze uitspraak.
Het komt wel eens voor dat rechters de vordering van de benadeelde partij afwijzen na een vrijspraak. Hoewel dit gunstig is voor de verdachte, is dit juridisch niet juist. Immers, een afwijzing is een inhoudelijk oordeel over de vordering. Dit terwijl de wet voorschrijft dat een vordering pas inhoudelijk kan worden beoordeeld wanneer de verdachte wordt veroordeeld.
Hoe dan ook: bij een vrijspraak hoeft u dus geen schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer. U bent namelijk niet verantwoordelijk voor het strafbare feit en dus ook niet voor de gevolgen daarvan. Het kan zelfs voorkomen dat het slachtoffer uw proceskosten moet vergoeden die u gemaakt heeft om uzelf te verweren tegen de vordering.
Civiele rechter
Als de strafrechter de vordering benadeelde partij bij vrijspraak niet-ontvankelijkheid verklaart, zal hij deze niet inhoudelijk behandelen. De rechter kan een vordering alleen inhoudelijk behandelen als deze ontvankelijk is. Als een rechter de vordering ontvankelijk verklaard, kan hij deze afwijzen of toewijzen.
Het slachtoffer kan bij niet-ontvankelijkheid van de vordering benadeelde partij bij vrijspraak zijn schade via de civiele rechter verhalen. Dat staat voor een vrijspraak niet concreet in de wet. Het volgt volgens de literatuur uit artikel 361 lid 3 van het Wetboek van Strafvordering. Bij een afwijzing kan dat in principe niet, omdat de vordering inhoudelijk is behandeld. Er heeft dan al een rechter naar de vordering gekeken. Houd daar dus nog rekening mee.
Vragen?
Is uw vraag door deze informatie niet beantwoord of wilt u advies in uw zaak? Neem dan contact op met ons kantoor voor een vrijblijvend gesprek.
Ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 14 november 2023