De laatste maanden krijg ik veel telefoontjes van mensen die vele jaren na een strafrechtelijke veroordeling nog een oproep krijgen om DNA af te staan. Mag dit dan nog? Hoe zit het bij onnodig tijdsverloop bij DNA afname?
In een eerder artikel heb ik alles uitgelegd over de Wet DNA-onderzoek bij Veroordeelden. Deze wet maakt het voor een veroordeelde verplicht om zijn of haar DNA af te staan. Dit DNA wordt dan opgenomen in de landelijke DNA databank.
In deze wet is ook bepaald dat het bevel tot afname van DNA zo spoedig mogelijk na de veroordeling moet gebeuren.
Echter, het Openbaar Ministerie heeft in veel zaken nagelaten om zo snel mogelijk DNA van iemand af te nemen. Dit betekent dat mensen soms jaren later nog een brief krijgen om alsnog hun DNA af te staan. Mag dit dan nog? Of is men dan te laat? Heeft het zin om vanwege het tijdsverloop een bezwaarschrift in te dienen?
De Hoge Raad heeft hier in 2016 een belangrijke uitspraak over gedaan. In deze uitspraak heeft de Hoge Raad bepaald dat de wettelijke regeling er niet aan in de weg staat dat van de veroordeelde celmateriaal wordt afgenomen en het DNA-profiel van de veroordeelde wordt bepaald en verwerkt, ook wanneer sprake is van een onnodig lang tijdsverloop tussen de veroordeling en het bevel tot afname van celmateriaal.
Met andere woorden: ook als de Officier van Justitie heel lang heeft gewacht met het bevel tot DNA afname, mag hij het bevel nog steeds geven. Hoewel het de bedoeling is dat DNA zo snel mogelijk na de veroordeling wordt afgenomen, heeft de veroordeelde daar geen ‘rechtens te respecteren’ belang bij. Het heeft volgens de Hoge Raad dus geen zin om te klagen over tijdsverloop bij DNA afname.
Wél wijst de Hoge Raad er terecht op dat de bewaartermijnen van de in de databank opgeslagen DNA-profielen al beginnen op de dag van de veroordeling. Het profiel blijft 20 of 30 jaar lang bewaard, afhankelijk van het delict waarvoor iemand is veroordeeld. Deze termijn gaat in op het moment van de veroordeling en niet vanaf het moment dat DNA is afgestaan.
Ondanks deze uitspraak van de Hoge Raad zijn er af en toe toch nog rechters die het tijdsverloop wél van belang vinden en een bezwaarschrift gegrond verklaren. Het gaat dan wel vaak om uitzonderlijke omstandigheden. Zie bijvoorbeeld deze recente uitspraak van rechtbank Overijssel.
Nog vragen? Reageer hieronder of neem contact op met het kantoor.
Misschien ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 18 december 2020