Seksuele intimidatie komt helaas voor op straat, het werk en online. Op de werkvloer hebben de afgelopen tien jaar zo’n 16% procent van de Nederlanders te maken gehad met seksuele intimidatie. Daarbij zijn vrouwen vaker het slachtoffer. Dit blijkt uit recent onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens. Wat is seksuele intimidatie eigenlijk en is het strafbaar? Wat kunt u als verdachte of slachtoffer doen? U leest het in dit artikel.
- Waar staan de regels?
- Wat betekent seksuele intimidatie?
- Hoe ziet seksuele intimidatie er in de praktijk uit?
- Is seksuele intimidatie een strafbaar feit?
- Wat kunt u doen tegen seksuele intimidatie?
- Wetsvoorstel seksuele misdrijven
- Vragen?
Waar staan de regels?
Allereerst noemt het Verdrag van Instanbul het begrip seksuele intimidatie. In dit internationale verdrag staat in artikel 40 dat landen er alles aan moeten doen om seksuele intimidatie te voorkomen. Daarbij moeten landen wetten opstellen of andere maatregelen nemen.
Ten tweede zijn er regels gemaakt om een veilige straat, leeromgeving of werkplek te hebben en houden. Zo staat in artikel 3 van de Arbeidsomstandighedenwet dat een werkgever voor een veilige werkomgeving moet zorgen. Ook staat daarin dat hij hierover een beleid moet maken. Denk aan voorlichting, maar ook aan maatregelen zoals schorsing.
Ook de Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen (hierna: AWGB) heeft een artikel over seksuele intimidatie. In artikel 1a staat dat een direct onderscheid tussen mannen en vrouwen ook een verbod op seksuele intimidatie is. In artikel van 7:646 lid 8 van het Burgerlijk Wetboek staat ook een verbod.
Daarnaast moeten scholen zorgen voor een veilige schoolomgeving. In 2015 zijn hiervoor verschillende onderwijswetten aangepast. Scholen hebben vanaf die tijd een wettelijke plicht om voor sociale veiligheid te zorgen. Daarbij hoort het maken van een beleid, maatregelen treffen en trainen van personeel.
Tot slot kunnen gemeenten in een Algemene Plaatselijke verordening (hierna: APV) zetten dat seksuele (straat)intimidatie verboden is. Daar is de gemeente Enschede bijvoorbeeld mee bezig.
Wat betekent seksuele intimidatie?
Artikel 1a lid 3 van de Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen geeft als definitie:
“Onder seksuele intimidatie als bedoeld in het eerste lid wordt verstaan: enige vorm van verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.”
Seksuele intimidatie is dus: elk ongewenst gedrag op seksueel gebied. Het gedrag kan zich op verschillende manieren uiten. De intimidatie kan direct of indirect zijn. Denk aan verbaal (door na te roepen), non-verbaal (luchtkusjes geven), lichamelijk (aanraken op intieme plekken) of online (seksueel getinte berichten versturen via WhatsApp). Het is soms lastig om een definitie te geven. Elk slachtoffer ervaart het gedrag anders. Wel moet duidelijk zijn dat er een bepaalde grens is gepasseerd.
Hoe ziet seksuele intimidatie er in de praktijk uit?
Zoals hiervoor beschreven uit seksuele intimidatie zich op verschillende plaatsen en manieren.
Cijfers
Uit cijfers die Slachtofferhulp Nederland heeft verzameld blijkt het volgende:
- seksuele intimidatie op het werk komt jaarlijks bij 134.000 mensen voor;
- 53% van de vrouwen en 29% van de mannen zijn ooit slachtoffer geweest van niet-lichamelijke intimidatie; en
- 40% van de vrouwen en 13% van de mannen zijn ooit slachtoffer geweest van lichamelijk intimidatie.
Uit recent onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens blijkt daarnaast dat:
- in de afgelopen tien jaar 16% van de Nederlandse werknemers seksuele intimidatie heeft ervaren; en
- dat vrouwen twee keer zo vaak voorkomt.
Tot slot heeft het CBS cijfers verzameld en daaruit blijkt dat:
- 11% van de vrouwen slachtoffer is geweest van niet-fysieke seksuele intimidatie en 7% van de online variant;
- bij mannen was dat 3 en 4%; en
- de pleger was vaker man dan vrouw.
Voorbeelden
Bij seksuele intimidatie kunt u denken aan:
- dubbelzinnige opmerkingen en grapjes maken;
- opmerkingen over uiterlijk en kleding maken;
- veel contact zoeken via WhatsApp, e-mail, social media;
- staren/gluren;
- naroepen;
- smak- en kusgeluiden maken;
- weg versperren of dichtbij iemand komen;
- achter iemand aanlopen; en
- om seksuele gunsten vragen.
Is seksuele intimidatie een strafbaar feit?
Om een kort antwoord te geven: nee. Allereerst is seksuele intimidatie nog niet opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Wel is het in verschillende andere wetten en regels verboden. Alleen krijgt u daar geen strafrechtelijke straf voor. Hier komt, zoals in de laatste alinea beschreven, wel verandering in. Wel kan het zo zijn dat de intimidatie overgaat in ontucht (misbruik, aanranding of verkrachting). Dat is wel strafbaar volgens artikel 245 e.v. van het Wetboek van Strafrecht. Wat ontucht is, kunt u in dit artikel lezen.
Wat kunt u doen tegen seksuele intimidatie?
Als u slachtoffer wordt of (onterecht) beschuldigd wordt van seksuele intimidatie is dat natuurlijk erg vervelend. Afhankelijk van de plek en de soort intimidatie kunt u het volgende doen.
Slachtoffer
Als u op werk of school seksueel geïntimideerd bent, kunt u naar een vertrouwenspersoon. Leg uit wat er is gebeurd, wanneer en hoe vaak. Deze persoon kan u uitleggen wat u verder kunt doen. Daarnaast heeft een school een meldplicht bij de Onderwijsinspectie. De vertrouwensinspecteur van de Onderwijsinspectie kan u verder helpen. Denk bijvoorbeeld aan het indienen van een klacht. Ook bij intimidatie op uw werkt kunt u een klacht indienen. Dat kan bij een leidinggevende, vakbond of bij de Inspectie SZW. Daarnaast is het goed om bij te houden hoe vaak de intimidatie is voorgekomen. Als u bewijs heeft, kunt u dat bij uw klacht voegen. Als het om een strafbare gedraging gaat (bv. aanranding), kunt u aangifte doen.
Verdachte
Wordt u onterecht beschuldigd van seksuele intimidatie? Dan kunt u misschien aangifte doen van laster. Bij laster verspreidt iemand expres onwaarheden over u. Hierdoor kunt u veel schade lijden. Uw goede naam wordt namelijk aangetast. Als een leerling een docent onterecht beschuldigt, kan dat het op non-actief stellen of ontslag tot gevolg hebben.
Wetsvoorstel seksuele misdrijven
Op dit moment is seksuele intimidatie niet strafbaar. Dat is een beetje vreemd, omdat het in andere wetten of regels wel verboden is. Met het Wetsvoorstel seksuele misdrijven komt hier verandering in. Deze wet regelt onder andere dat seksuele intimidatie online en offline in het openbaar strafbaar wordt. Het artikel zal er zo uitzien:
“Hij die in het openbaar een ander indringend seksueel benadert door middel van opmerkingen, gebaren, geluiden of aanrakingen op een wijze die vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend is te achten, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van de derde categorie.”
Artikel 429ter (Seksuele intimidatie) [nieuw]
De adviesfase is begin juni afgesloten. Daarna moet deze nog langs de Eerste en Tweede Kamer. Het is nog niet duidelijk wanneer de wet precies ingaat.
Vragen?
Is uw vraag door deze informatie niet beantwoord of wilt u advies in uw zaak? Neem dan contact op met ons kantoor voor een vrijblijvend gesprek.
Ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 13 oktober 2023
De klusjes man van mijn huurbaas heeft meerdere sexuele getinte uitspraken naar mij gedaan,nu wil ik deze man niet meer ontvangen,de klussen stabbelen zich op,huisbaas wil geen andere klusjes man in huren dit zou te duur zijn,wat kan ik hier tegen doen?
Het enkele maken van seksueel getinte opmerkingen is op dit moment nog niet strafbaar. Wel kunt u uiteraard weigeren deze persoon nog toe te laten in uw woning. U zult dan mogelijk in conflict komen met uw huurbaas over de uit te voeren werkzaamheden. Hoe hier mee om te gaan is echter niet een strafrechtelijke vraag maar iets wat gaat over huurrecht. Ik raad u daarom aan contact op te nemen met een huurrecht jurist of advocaat.
Beste ik ben schilder en mijn collega
Heeft valse beschuldigingen gedaan
Over het feit als we alleen werkten
Dat ik haar vroeg om seks te hebben
Ik heb een jongere en mooiere vrouw dan haar trouwens…ik ben hierdoor op staande voet ontslagen wat kan ik hieraan doen om dit aan te vechten?
U kunt in ieder geval het ontslag aanvechten. Laat u hier goed over adviseren door een gespecialiseerd arbeidsrechtadvocaat. Met betrekking tot de valse beschuldigingen: dit zou smaad kunnen opleveren, maar het hangt er dan vanaf hoe de beschuldigingen zijn gedaan. Indien u als het ware publiekelijk door het slijk bent gehaald, dan kan het smaad opleveren. U kunt daarvan aangifte doen bij de politie.