Indien u wordt vrijgesproken of wanneer uw zaak wordt geseponeerd hebt u vaak recht op schadevergoeding. Wanneer u hebt vastgezeten kunt u een bedrag claimen voor elke dag dat u ten onrechte gedetineerd was (schadevergoeding na detentie). Daarnaast kunt u schadevergoeding vragen voor advocaatkosten of andere kosten die u hebt moeten maken voor de zaak (schadevergoeding na vrijspraak of sepot).
Waar staan de regels over schadevergoeding na een vrijspraak of sepot?
De regels zijn neergelegd in de artikelen 530 en 533 van het Wetboek van Strafvordering. Het eerste artikel gaat over vergoeding van advocaatkosten en het tweede artikel gaat over een schadevergoeding voor onterechte detentie.
Schadevergoeding wegens onterechte detentie
Indien u in voorlopige hechtenis hebt gezeten kunt u vragen om schadevergoeding na detentie voor elke dag dat u ten onrechte hebt vastgezeten. Dit geldt dus alleen wanneer de zaak is geëindigd zonder oplegging van een straf of maatregel. Dat betekent dus dat u:
a) moet zijn vrijgesproken;
b) moet zijn ontslagen van rechtsvervolging;
c) uitsluitend bent veroordeeld voor een feit waarvoor voorlopige hechtenis niet is toegelaten;
d) schuldig bent verklaard zonder oplegging van een straf; of
e) dat de zaak alsnog is geseponeerd.
Hoe telt men precies de dagen dat ik vast heb gezeten?
Indien u slechts enkele uren hebt vastgezeten krijgt u geen schadevergoeding. Het enkele feit dat u aangehouden bent geweest is dus niet voldoende. Men begint te tellen vanaf het moment van inverzekeringstelling. U wordt meestal pas in verzekering gesteld wanneer de politie meer dan 9 uur nodig heeft om u te verhoren of om ander onderzoek te doen terwijl u vast zit. Daarbij tellen de nachtelijke uren tussen 0:00 en 9:00 uur niet mee. Echter, soms gebeurt het dat iemand al na 5 of 6 uur in verzekering wordt gesteld.
Vanaf het moment dat u in verzekering bent gesteld hebt u recht op in ieder geval één dag schadevergoeding na detentie. Zelfs als u 5 minuten na de inverzekeringstelling weer naar huis zou worden gestuurd. Blijft u langer vast zitten? Elke volgende dag wordt vergoed, inclusief de dag dat u heen wordt gezonden.
Hoeveel krijg ik?
Daar wordt een standaard bedrag voor uitgekeerd. Dit is (vanaf 1 maart 2021) een bedrag van € 130,00 voor elke dag op het politiebureau of wanneer u in beperkingen hebt gezeten. Ook voor elke dag in een extra beveiligde inrichting (EBI) krijgt u € 130,00. Voor elke dag in een Huis van Bewaring (zonder beperkingen) staat een bedrag van € 100,00.
Dit zijn echter de standaard bedragen. Indien er bijzondere omstandigheden zijn waardoor uw leed groter is geweest dan gebruikelijk, dan kunt u een hogere vergoeding vragen. De rechter moet daar dan een beslissing op nemen.
Schadevergoeding voor advocaatkosten en andere kosten
Wanneer u advocaatkosten of andere kosten hebt moeten maken, dan kunt u vragen om vergoeding van deze kosten. Ook hier geldt dat dit alleen kan wanneer de zaak is geëindigd zonder oplegging van een straf of maatregel. Voor de vergoeding van deze kosten mag de zaak ook niet zijn geëindigd in een zogenaamd ‘rechterlijk pardon’ (schuldigverklaring zonder straf).
Advocaatkosten
In het verzoekschrift ex. artikel 530 Wetboek van Strafvordering kunt u vragen om vergoeding van gemaakte advocaatkosten. Het is noodzakelijk om de declaraties van de advocaat en zijn of haar urenspecificatie aan te hechten. Zolang de kosten in redelijkheid zijn gemaakt en er gronden van billijkheid aanwezig zijn, zal de rechter het verzoek toewijzen.
Indien uw advocaat u heeft bijgestaan op basis van gefinancierde rechtsbijstand (toevoeging) is het niet nodig om een verzoekschrift in te dienen. U hebt dan immers alleen een eigen bijdrage betaald. Indien u wordt vrijgesproken zult u de eigen bijdrage terug krijgen van uw advocaat. De eigen bijdrage wordt dan rechtstreeks vergoed aan de advocaat.
Andere kosten
Naast advocaatkosten kunt u ook vragen om vergoeding van andere kosten die u hebt moeten maken te behoeve van de zitting. U moet hierbij denken aan reiskosten en misgelopen inkomsten.
In beginsel worden alleen reiskosten vergoed die zijn gemaakt ’ten behoeve van de zitting’. Dat betekent bijvoorbeeld dat de rechter reiskosten die u hebt moeten maken voor een politieverhoor niet zal toewijzen. Echter, in de praktijk wijst de rechter ook nogal eens vergoeding van die reiskosten toe. Een voorbeeld daarvan is een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 22 juni 2017.
Moet ik van alles zijn vrijgesproken?
In principe wel. Dit kan in de praktijk vervelend uitpakken. Het gebeurt namelijk wel eens dat iemand wordt aangehouden voor een ernstig feit en daarvoor enige maanden in voorarrest verblijft. Daarnaast kan zo iemand worden verdacht van een minder groot vergrijp. Indien beide feiten dan op de dagvaarding staan, dan moet er een vrijspraak volgen voor zowel het ernstige feit als voor het minder ernstige feit. Indien iemand bijvoorbeeld vast zit voor een moord en daarnaast wordt vervolgd voor een winkeldiefstal, zal deze persoon geen schadevergoeding krijgen als hij wordt vrijgesproken van de moord, maar wordt veroordeeld voor de winkeldiefstal. Ook al heeft hij maanden vastgezeten voor de moord.
Rechters maken soms echter een uitzondering op die regel. Een voorbeeld is een uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland van 13 mei 2019. In die zaak stond de verdachte terecht voor zowel ambtelijke corruptie en het bezit van wapens en munitie. De verdachte had voor circa € 120.000,00 advocaatkosten gemaakt voor de corruptiezaak en ongeveer € 700,00 voor de zaak van de wapens en de munitie. Omdat de verdachte werd vrijgesproken van de corruptiezaak, maar werd schuldig verklaard aan het bezit van wapens en de munitie, had hij in beginsel geen recht op schadevergoeding voor de gemaakte advocaatkosten. Dit ging de rechtbank echter te ver: men oordeelde dat er geen enkel verband was tussen de twee zaken en dat er voor de wapens en munitie bovendien geen straf was opgelegd.
De rechtbank heeft het verzoek om schadevergoeding uiteindelijk voor het grootste gedeelte toegewezen. Deze uitspraak betreft echter wel een uitzondering op de regel.
Hoe groot is de kans dat ik een schadevergoeding krijg?
Het criterium is dat er ‘gronden van billijkheid’ aanwezig moeten zijn om de schadevergoeding na vrijspraak of sepot en/of schadevergoeding na detentie toe te kennen. In de praktijk komt dat er op neer dat de rechter de meerderheid van de verzoeken toewijst. Uiteraard op voorwaarde dat u voor detentie niet meer vraagt dan het standaardbedrag en dat advocaatkosten redelijk zijn. Wanneer er uitzonderlijke advocaatkosten zijn, dan moet daar een goede reden voor zijn. Hetzelfde geldt voor een hoger bedrag aan schadevergoeding voor onterechte detentie.
Beleidssepot
Wanneer er sprake is van een zogenaamd beleidssepot, dan is de kans op toewijzing klein. Soms seponeert het Openbaar Ministerie een zaak omdat vervolging om wat voor reden dan ook niet verstandig is. In zo’n zaak is vaak echter wel voldoende bewijs. Indien de zaak niet was geseponeerd, was er waarschijnlijk een veroordeling en een straf uit voortgekomen. In dat soort gevallen zal de rechter het verzoek om schadevergoeding meestal afwijzen. In een uitspraak van 14 augustus 2019 heeft Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bepaald dat een verzoek kan worden afgewezen indien vervolging onmiskenbaar tot een veroordeling zou hebben geleid.
In een uitspraak van 24 augustus 2020 heeft de rechtbank Gelderland – met verwijzing naar rechtspraak van de Hoge Raad en het EHRM – aangegeven dat dit criterium niet bepalend is. Het gaat er volgens de rechtbank vooral om of iemand het aan zichzelf te wijten heeft gehad dat hij als verdachte is aangemerkt en als gevolg daarvan kosten rechtsbijstand heeft moeten maken. Dus: indien je je bezig houdt met strafbare feiten dan heb je geen recht op schadevergoeding als de zaak later eindigt in een beleidssepot. Dat komt volgens de de meeste jurisprudentie voor eigen risico.
Proceshouding
Daarnaast kan ook de proceshouding die de verzoeker heeft gehad meespelen. Indien hij of zij er bijvoorbeeld voor heeft gezorgd dat hij onnodig lang heeft vastgezeten door niet mee te werken met het onderzoek, kan dit gevolgen hebben voor de vergoeding. Een voorbeeld van dat laatste is een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 19 april 2019. De verdachte had in die zaak geen aannemelijke verklaring geven voor zijn aanwezigheid op een bepaalde locatie. Volgens de rechtbank had hij het daarom aan zichzelf te wijten dat hij in verzekering was gesteld. Dat was immers noodzakelijk om de politie nader onderzoek te laten doen. Er waren dus geen gronden van billijkheid aanwezig om de schadevergoeding na vrijspraak of sepot toe te wijzen.
Hoeveel tijd heb ik voor het indienen van het verzoek?
U moet het verzoek doen binnen 3 maanden (90 dagen) na het onherroepelijk (definitief) worden van het sepot of de rechterlijke uitspraak.
Wie betaalt de schadevergoeding?
De schadevergoeding na een vrijspraak of sepot komt uit de schatkist. Het is dus niet zo dat degene die aangifte heeft gedaan moet betalen.
Wat kost het indienen van het verzoek?
Het kantoor kan een verzoek tot schadevergoeding na vrijspraak of sepot en/of schadevergoeding na detentie opstellen voor een vast bedrag van € 340,00. Indien er een zitting nodig is, geldt er een vast tarief van € 680,00. Uiteraard wordt in het verzoek om schadevergoeding na vrijspraak of sepot ook gevraagd van de kosten voor het indienen van het verzoek zelf.
Vragen?
Mocht uw vraag door deze informatie nog niet zijn beantwoord, of wilt u weten of u misschien in aanmerking komt voor schadevergoeding na een vrijspraak of sepot? Neem dan contact op met het kantoor voor een vrijblijvend intakegesprek. Ook kunt u uw zaak direct aanmelden.
Misschien ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 9 juli 2024
Hoe lang duurt gemiddeld de behandeling van het indiende verzoek ivm gemaakte advocaatkosten?
Dat varieert in de praktijk nogal. In de meeste gevallen vaak minimaal een aantal maanden, maar ik heb ook gevallen gehad waarin het 1,5 jaar duurde.
Ik vind dat de schadevergoeding wel erg laag is voor een onterechte detentie. Zelf heb ik wel eens een verzoek ingediend voor ongeveer 172 euro per dag. Daar zit dan het jaarlijks brutoloon, extra bijkomende kosten en de immateriële kosten in verwerkt. Immateriële kosten zijn ongeveer 28,50 euro voor zover ik het hebt berekend bij een accountant.
De bedragen die genoemd zijn, zijn forfaitaire bedragen en betreffen uitsluitend immateriële schadevergoeding. Indien er daarnaast sprake is van gederfde inkomsten of advocaatkosten kan daarvoor een extra verzoek worden gedaan. Ook is het natuurlijk mogelijk om méér immateriele schadevergoeding te vragen, bijvoorbeeld wanneer er sprake is geweest van buitengewone detentie-omstandigheden of wanneer het gaat om een verdachte voor wie detentie om bepaalde redenen zwaarder is dan gemiddeld. Dat zal dan wel moeten worden aangetoond.
Vraag
Als een op OM zitting een zaak buiten de rechter om
tot voorwaardelijke sepot komt .
Kan ik dan wel of niet de advocaat kosten vergoed krijgen .
U kunt in dat geval een verzoek doen voor vergoeding van de advocaatkosten nadat de proeftijd voorbij is. U dient het verzoek binnen 3 maanden na afloop van de proeftijd in te dienen, anders bent u te laat.
Is de toewijzing van schadevergoeding ogv art 530/533 Sv definitief als er een beschikking ligt? Kan men daartegen in bezwaar / beroep gaan?
En als na ontvangst en betekening van de uitspraak blijkt dat men meer immateriële en/of materiele schade heeft opgelopen dan eerder in de aanvraag ex art 530/533 Sv aangegeven? kan dan een aanvullende aanvraag worden gedaan? Of een civiele vordering worden gedaan?
Tegen een beschikking ex. art. 530/533 Sv staat hoger beroep open, mits de beschikking is genomen door de rechtbank. Indien het Gerechtshof de beslissing heeft genomen (bijvoorbeeld omdat u door het Gerechtshof bent vrijgesproken), dan staat er geen hoger beroep open. Ook cassatie is niet mogelijk.
Het is wat onduidelijk of u in hoger beroep meer schade zou kunnen vragen. Een uitspraak van het Hof Amsterdam van 14 december 2018 (ECLI:NL:GHAMS:2018:4639) zegt dat u in hoger beroep geen nieuwe post kunt opvoeren.
Het is altijd mogelijk om de schadeveroorzakende partij (dat kan ook de Nederlandse Staat zijn) civielrechtelijk te dagvaarden en te vorderen wat u wilt. Daaraan kleven echter wel risico’s. Mijn advies is derhalve om dit te bespreken met een civielrechtelijk advocaat.
Ik heb een vraag
Ik krijg schadevergoeding als slachtoffer zijnde, de cassatie periode was tot 3 maart maar bij de schuldige valt niks te halen dus vraag me af wanneer de staat het gaat betalen aan me!! Heeft iemand een idee hoe lang dat duurt??
Helaas heb ik hier geen ervaring mee omdat ik geen slachtofferzaken doe. Ik raad u aan contact op te nemen met een gespecialiseerd slachtofferrechtadvocaat. Hij of zij kan hier mogelijk een inschatting van maken op basis van ervaring. Ook zou het slachtofferloket van het Openbaar Ministerie misschien antwoord kunnen geven op uw vraag.
kan ik advocaatkosten vergoeding ontvangen bij het CBR na de beslissing bezwaar gegrond verklaard in zake intrekking rijbewijs.
Indien uw bezwaar gegrond is verklaard, dan komt u in aanmerking voor een proceskostenvergoeding die wordt vastgesteld conform het besluit proceskosten bestuursrecht.
Na Hoelang kan een schadevergoeding worden uitbetaald na sepot?
U kunt binnen 3 maanden een verzoek doen tot schadevergoeding. Indien dit verzoek wordt toegewezen wordt er meestal binnen 2 maanden uitbetaald. Echter, de uitspraak moet wel aan u worden betekend, tenzij u afstand doet van hoger beroep. Dit betekenen kan soms enige tijd in beslag nemen, zeker wanneer iemand geen vast adres heeft of in het buitenland woont.
Goeiedag, ik had een vraag u over het volgende:
”Indien u wordt vrijgesproken zult u de eigen bijdrage terug krijgen van uw advocaat. De eigen bijdrage wordt dan rechtstreeks vergoed aan de advocaat.”
Ik ben veroordeeld door de politierechter. Ik had een advocaat op basis van toevoeging tijdens deze zitting, en heb dus ook de eigen bijdrage betaald aan de advocaat. Ik ben hoger beroep gegaan , met een andere advocaat, en vrijgesproken door het hof. De eigen bijdrage voor het HB krijg in terug gestort door de advocaat in hoger beroep. Mijn vraag is of ik ook recht heb op teruggave van de betaalde eigen bijdrage van 159 euro voor de advocaat kosten bij de politietrechter? en moet ik dan weer zelf contact opnemen met die advocaat om dat terug te krijgen (en dat hij het dan weer van het OM krijgt)?
Alvast dank!
Mvg, Ryan van Beek
In dat geval kunt u zich inderdaad wenden tot de advocaat die u in eerste aanleg heeft bijgestaan. Hij moet bij de Raad voor Rechtsbijstand vragen om mutatie van de vaststelling van de vergoeding. Hij heeft voor de behandeling van de zaak bijvoorbeeld 750 euro – 156 euro eigen bijdrage (594 euro) gekregen. Omdat er in hoger beroep een vrijspraak volgde, moet ook de eigen bijdrage in eerste aanleg nu op nihil worden gesteld. hij krijgt dan de volledige vergoeding van 750 euro. Omdat u de eigen bijdrage (van bijvoorbeeld 156 euro) aan hem hebt betaald, moet hij het weer aan u terugbetalen.
Het OM heeft hier overigens niets mee te maken. Het is een kwestie die bij de Raad voor Rechtsbijstand wordt afgedaan. Wel zult u de vrijspraak natuurlijk moeten overleggen aan de vorige advocaat.
Heb je ook recht op een schade vergoeding als je op onrechtmatige gronden gearresteerd bent?
Het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten zegt van wel artikel 9:5, hoe wordt dit in Nedderland toegepast ?
In het geval van de standaardprocedure wordt pas schadevergoeding vergoed vanaf het moment dat iemand in verzekering gesteld is. Indien zulks niet het geval is en er is volgens de betrokkene sprake van een onrechtmatige aanhouding, dan kan er schadevergoeding worden gevraagd bij het Openbaar Ministerie. Indien dit wordt geweigerd, dan zal men de Nederlandse Staat voor de civiele rechter moeten dagen. De betrokkene zal dan in die procedure moeten aantonen dat de aanhouding onrechtmatig was, bijvoorbeeld omdat er te weinig verdenking was.