Op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) zijn sommige bedrijven en particulieren verplicht om een ongebruikelijke transactie te melden. Wat is een ongebruikte transactie nou precies? En wat zijn de gevolgen wanneer u nalaat een melding te doen?
Wat is een ongebruikelijke transactie?
Een financiële transactie is ongebruikelijk wanneer er een risico bestaat dat de transactie gebruikt wordt voor het witwassen van crimineel geld of voor het financieren van terrorisme. Omdat dit vaak lastig is te beoordelen zijn er er in de Wwft en in het uitvoeringsbesluit Wwft enkele regels en indicatoren neergelegd.
Ben ik verplicht om te melden?
Of u valt onder de verplichtingen van de Wwft hangt af van wat u of uw bedrijf doet. In de Wwft staat een opsomming van bedrijven, particulieren en beroepsgroepen die een instelling zijn in de zin van deze wet. Hieronder vallen bijvoorbeeld (onder meer) de volgende (rechts)personen:
- Banken en andere financiële ondernemingen;
- Notarissen;
- Belastingadviseurs;
- Accountants;
- Sommige advocaten;
- Taxateurs;
- Handelaren in goederen voorzover betaling van die goederen plaatsvindt in contanten voor een bedrag van € 10.000,- of meer.
Vanaf welk bedrag moet ik een melding ongebruikelijke transactie doen?
De hoofdregel is neergelegd in artikel 16 van de Wwft. Hierin staat dat een ongebruikelijk transactie onverwijld moet worden gemeld bij de FIU (Financial Intelligence Unit). In het Uitvoeringsbesluit Wwft staan vervolgens enkele indicatoren op basis waarvan u moet kunnen nagaan of een bepaalde transactie ongebruikelijk is. Deze indicatoren zijn geschreven voor verschillende instellingen, zoals banken, beleggingsondernemingen, geldwisselkantoren, handelaren, verzekeraars, belastingadviseurs, advocaten en notarissen. Enkele voorbeeldindicatoren zijn:
- Er bestaat aanleiding om te veronderstellen dat de transactie verband kan houden met witwassen of financieren van terrorisme. Kortom: het gezond verstand zegt of zou moeten zeggen dat de transactie niet pluis is.
- Het gaat om een transactie voor een bedrag van € 10.000,– of meer, betaald in contanten, met cheques, een vooraf betaald betaalinstrument (prepaid card) of soortgelijke betaalmiddelen.
- De (rechts)persoon die betrokken is bij de transactie is gevestigd in een land met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme.
- Het gaat om een transactie waarbij tegen geheel of gedeeltelijke contante betaling een of meerdere voertuigen, schepen, kunstvoorwerpen, antiquiteiten, edelstenen, edele metalen, sieraden of juwelen gekocht of verkocht worden, waarbij het contant te betalen bedrag € 20.000,– of meer bedraagt.
Het is dus niet zo dat er vast bedrag is (bijvoorbeeld € 10.000,-) waarboven u een melding moet doen. Voor sommige transacties geldt een hogere grens. Maar soms moet u – ongeacht het bedrag van de transactie – een melding doen. Bijvoorbeeld wanneer er aanleiding bestaat om te denken dat het gaat om witwassen. Of wanneer het gaat om een transactie met een bedrijf of persoon die gevestigd is in een land dat door de Europese Commissie is aangewezen als een land met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme.
Wat zijn de gevolgen als ik geen melding doe?
Het niet melden van een ongebruikelijke transactie is een misdrijf. Het is strafbaar gesteld in artikel 1 sub 2 van de Wet op de Economische Delicten en kan worden bestraft met een gevangenisstraf van 2 jaar. Daarnaast kunnen er bijkomende straffen worden opgelegd, zoals verbeurdverklaring.
Daarnaast is het zo dat voor sommige branches een toezichthouder is aangesteld. Afhankelijk van het soort instelling is dit bijvoorbeeld de Autoriteit Financiële Markten, het Bureau Financieel Toezicht, de kansspelautoriteit of de minister van financiën. De toezichthouder is belast met het handhaven van de Wwft. Deze toezichthouder kan dwangsommen en bestuurlijke boetes opleggen indien er niet wordt voldaan aan de Wwft. Ook wanneer de meldplicht van artikel 16 niet wordt nagekomen.
Een voorbeeld uit de praktijk
De rechtbank Den Haag heeft op 12 februari 2018 een uitspraak gedaan die een praktisch voorbeeld geeft. Het ging hier om een autohandelaar die 2 auto’s had verkocht en daarbij contant betaald had gekregen. Het ging om een bedrag van € 26.000,- respectievelijk € 27.500,-. Hij had hiervan geen melding gedaan.
De rechtbank overwoog dat de verdachte een autohandelaar was en om die reden een instelling was in het kader van de Wwft. Hij was dus verplicht ongebruikelijke transacties te melden. Omdat het ging om bedragen die hoger waren dat € 25.000,- was er sprake van een objectieve indicator volgens het Uitvoeringsbesluit Wwft. Anno 2018 is dit bedrag overigens verlaagd naar € 20.000,-.
De rechter veroordeelde de verdachte voor het niet doen van een melding en daarnaast voor het niet doen van een cliëntenonderzoek. De autohandelaar kreeg uiteindelijk een taakstraf van 150 uur en daarnaast een voorwaardelijke geldboete van € 4.000,-.
Mag ik zeggen dat ik een melding heb gedaan?
Nee, iemand die een melding heeft gedaan moet dit geheim houden. Hetzelfde geldt voor de medewerkers van een bedrijf of instelling dat een melding heeft gedaan. Schending van deze geheimhoudingsplicht is strafbaar. Dit wederom op grond van artikel 1 sub 2 van de Wet op de Economische Delicten.
Meer weten?
De Wwft is een behoorlijk ingewikkelde wet. Bent u een instelling voor de Wwft? Moet u een bepaalde transactie nou melden of niet? Van Breukelen Advocatuur kan u hier verder in adviseren en begeleiden. Neem contact op met het kantoor voor een vrijblijvend intakegesprek.
Misschien ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 29 december 2023