Wat is een rijontzegging? Wat gebeurt er als u een rijontzegging krijgt terwijl u geen rijbewijs heeft? Is dat eigenlijk wel mogelijk? Zo ja, wat zijn de gevolgen als u wel een rijbewijs wilt halen? Hoelang kan een rijontzegging duren? Het antwoord op al deze vragen vindt u in dit artikel.
- Waar staan de regels?
- Wat is een rijontzegging?
- Wie kan een rijontzegging opleggen?
- Wanneer kan een rijontzegging worden opgelegd en hoelang kan deze duren?
- Ik heb geen rijbewijs, kan ik een rijontzegging krijgen?
- Wanneer gaat de rijontzegging in?
- Rijden tijdens een rijontzegging
- Vragen?
Waar staan de regels?
In artikel 179 van de Wegenverkeerswet 1994 staat dat een rijontzegging kan worden opgelegd voor bepaalde overtredingen. In artikel 179a van diezelfde wet staat voor welke misdrijven een rijontzegging kan worden gegeven. De procedure rondom een rijontzegging staat in artikel 180 van de Wegenverkeerswet.
Wat is een rijontzegging?
Een rijontzegging wordt ook wel ontzegging van de rijbevoegdheid genoemd. U mag dan een bepaalde tijd geen voertuig besturen. Een rijontzegging is één van de bijkomende straffen. Dat betekent dat deze naast een hoofdstraf kan worden opgelegd. Hoofdstraffen zijn volgens artikel 9 van het Wetboek van Strafrecht de: gevangenisstraf, hechtenis, taakstraf en geldboete. U kunt bijvoorbeeld bij het verlaten van een plaats ongeval een geldboete van € 1000,- en een rijontzegging van vijf jaar krijgen.
Wie kan een rijontzegging opleggen?
Natuurlijk kan een rechter een rijontzegging opleggen. Dat kan alleen bij bepaalde gedragingen in het verkeer of gedragingen die met een motorvoertuig zijn verricht. Daarnaast kan een officier van justitie een rijontzegging opleggen met een strafbeschikking. Een strafbeschikking wordt meestal opgelegd voor ‘kleinere’ vergrijpen. Er mag in ieder geval niet meer dan zes jaar gevangenisstraf staan op het strafbare feit. De rijontzegging die met een strafbeschikking wordt opgelegd mag volgens artikel 257a lid 2 van het Wetboek van Strafvordering maximaal zes maanden duren.
Wanneer kan een rijontzegging worden opgelegd en hoelang kan deze duren?
Zoals hiervoor genoemd kan een rijontzegging alleen worden opgelegd als het gaat om een overtreding of misdrijf genoemd in artikel 179 of 179a van de Wegenverkeerswet (WVW).
Artikel 179 lid 1 WVW
Artikel 179 lid 1 van de Wegenverkeerswet noemt de volgende gedragingen:
| Soort gedraging | Wetsartikel | Duur rijontzegging |
| Gevaarlijk rijgedrag met kans op zwaar lichamelijk letsel of levensgevaar bv. spookrijden | 5a lid 1 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Zo gedragen dat daardoor een ongeluk wordt veroorzaakt met zwaar lichamelijk letsel of de dood tot gevolg | 6 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Verlaten van de plaats van het ongeval | 7 lid 1 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Onder invloed van alcohol of drugs rijden | 8 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Autorijden tijdens een rijontzegging | 9 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Rijden met een rijverbod | 162 lid 3 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
| Een blaastest of bloedonderzoek weigeren of geen toestemming geven voorbloedonderzoek | 163 lid 2, 6 en 7 WVW | 5 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 10 jr. worden) |
Artikel 179 lid 2 WVW
Ook 179 lid 2 WVW noemt de volgende gedragingen:
| Soort gedraging | Wetsartikel | Duur rijontzegging |
| Zo gedragen dat gevaar of hinder op de weg wordt veroorzaakt | 5 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Wedstrijd houden met een auto | 10 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Niet opvolgen van een aanwijzing bv. auto stilzetten langs de weg | 12 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Markeringen aanbrengen op het kenteken waardoor deze niet kan worden gelezen | 41 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Onjuiste gegevens opgeven bij inschrijving kentekenregister en tenaamstelling | 51 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Een gestolen/vals kenteken gebruiken | 61 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Een gestolen/vals keuringsbewijs gebruiken | 74 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Valse gegevens opgeven bij het aanvragen van een rijbewijs | 114 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Onbekend gebleven bestuurder | 165 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
| Onbekend gebleven bestuurder bij aanhanger | 166 lid 1 WVW | 2 jr. (bij recidive binnen 5 jr. kan dit 4 jr. worden) |
Het kan zijn dat u nog niet bent veroordeeld, maar wel uw rijbewijs moet afgeven. Als u deze bv. 3 maanden kwijt bent, wordt dit van de totale ontzegging afgetrokken.
Artikel 179a lid 2 WVW
Daarnaast noemt artikel 179a lid 2 WVW de volgende gedragingen:
| Soort gedraging | Wetsartikel | Duur ontzegging |
| Doodslag gepleegd met een motorvoertuig | 287 Sr | 10 jr. |
| Moord gepleegd met een motorvoertuig | 289 Sr | 10 jr. |
Artikel 179a lid 2 WVW
Tot slot noemt artikel 179a lid 2 WVW de volgende gedragingen:
| Soort gedraging | Wetsartikel | Duur ontzegging |
| Bedreiging gepleegd met een motorvoertuig | 285 Sr | 5 jr. |
| Mishandeling met voorbedachte raad gepleegd met een motorvoertuig | 301 Sr | 5 jr. |
| Zware mishandeling gepleegd met een motorvoertuig | 302 Sr | 5 jr. |
| Zware mishandeling met voorbedachte raad gepleegd met een motorvoertuig | 303 Sr | 5 jr. |
De duur van de rijontzegging die bij deze artikelen wordt genoemd, betreft overigens de maximale wettelijke duur. In de praktijk wordt er veelal een (veel) kortere ontzegging opgelegd.
Ook kan de rijontzegging deels voorwaardelijk worden opgelegd. U komt dan in een proeftijd te lopen die meestal 2 jaar duurt. U krijgt dan bijvoorbeeld een rijontzegging van 8 maanden waarvan 3 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar. Dit betekent dat u 5 maanden uw rijbewijs kwijt bent. Begaat u in de proeftijd een nieuwe overtreding? Dan zult u uw rijbewijs ook voor de resterende 3 maanden moeten inleveren. De voorwaardelijke rijontzegging hangt als het ware ‘boven uw hoofd’ en wordt uitgevoerd als u opnieuw de fout in gaat.
Ik heb geen rijbewijs, kan ik een rijontzegging krijgen?
Wanneer u alleen voor het rijden zonder rijbewijs wordt vervolgd is het niet mogelijk om rijontzegging te krijgen. Zo werd ook eerder besloten in deze uitspraak van de Hoge Raad.
Het kan ook voorkomen dat u voor het rijden zonder rijbewijs én een ander strafbaar feit wordt vervolgd. Het is dan wel mogelijk dat u een rijontzegging krijgt voor dat andere strafbare feit. Hoe werkt dat dan dan in de praktijk? Wat is het nut van een rijontzegging als u toch niet mag rijden zonder rijbewijs?
Als u geen rijbewijs heeft, maar wel een rijontzegging krijgt kunt u geen rijles nemen of rijexamen doen. Een rijontzegging heeft dan wel degelijk nut. Het duurt dan namelijk nog langer voor u de weg op mag.
Wanneer gaat de rijontzegging in?
In artikel 180 lid 3 WVW is bepaald dat de ontzegging van de rijbevoegdheid pas ingaat nadat u een brief van de officier van justitie heeft ontvangen. Daarin staat de ingangsdatum en de duur van de ontzegging. Ook de termijn voor het verplicht inleveren van het rijbewijs staan daarin. In de praktijk is deze termijn 21 dagen. Dit betekent dat de rijontzegging in ieder geval ingaat op de 21ste dag nadat u de brief van de officier van justitie hebt gekregen. Levert u het rijbewijs eerder in? Dan gaat de rijontzegging in op dat moment. U krijgt het dan dus ook eerder terug. U kunt er dus een belang bij hebben om snel uw rijbewijs in te leveren.
Levert u het rijbewijs niet in? Dan gaat de ontzegging óók in na afloop van de inlevertermijn. Echter, de totale duur van de ontzegging start pas op het moment dat u het rijbewijs inlevert. U schiet er dus niets mee op om het rijbewijs niet in te leveren. U bent namelijk al in overtreding als u gaat rijden nadat de inlevertermijn is verstreken en iedere dag dat u nalaat het rijbewijs in te leveren is een dag dat u het rijbewijs langer kwijt bent.
Dezelfde regel geldt als u gedetineerd raakt. De totale duur van de rijontzegging wordt verlengd met de tijd die u vastzit. U kunt de ontzegging van de rijbevoegdheid dus niet ‘uitzitten’.
Hebt u geen rijbewijs? Dan kunt u deze ook niet inleveren. In dat geval gaat de rijontzegging in na het onherroepelijk (definitief) worden van de uitspraak. Een uitspraak is onherroepelijk als er geen rechtsmiddel zoals hoger beroep tegen openstaat. Zoals hiervoor al werd aangegeven, kunt u tijdens de rijontzegging geen rijlessen volgen of examen doen.
Rijden tijdens een rijontzegging
Het rijden tijdens een rijontzegging is tot slot ook een misdrijf volgens artikel 9 van de Wegenverkeerswet. Daar staat volgens artikel 176 van de Wegenverkeerswet een maximale gevangenisstraf van 1 jaar op of een geldboete van de vierde categorie (€ 21.750). Als u toch in de auto stapt en een rijontzegging heeft, bent u niet verzekerd. Kijk hiermee uit!
Vragen?
Is uw vraag door deze informatie niet beantwoord of wilt u advies in uw zaak? Neem dan contact op met ons kantoor voor een vrijblijvend gesprek.
Ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 7 oktober 2022