Indien u met de politie in aanraking bent geweest voor een zedendelict, dan kan het lastig zijn om alsnog een VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag) te verkrijgen.
Eerder heb ik een algemeen artikel geschreven over de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Daarnaast is er een specifiek artikel over zedenzaken. In dit artikel wordt meer gedetailleerd ingegaan op de mogelijkheden om een VOG te krijgen wanneer u met de politie in aanraking bent geweest voor een zedendelict.
Waar staan de regels?
De relevante wetgeving is neergelegd in de artikelen 28 t/m 39 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. De toepassing van deze regels is verder uitgewerkt in de Beleidsregels VOG-NP-RP 2023.
Voor zedenzaken zijn met name paragraaf 3.3.1. en paragraaf 3.1.4.2. van de beleidsregels van belang.
Wat zijn zedendelicten volgens de beleidsregels?
Dit is gedefinieerd in paragraaf 3.3.1. van de beleidsregels. Met een zedendelict wordt bedoeld de misdrijven van artikelen 240b tot en met 250 van het Wetboek van Strafrecht, alsmede de artikelen 250a tot en met 250ter (oud) en/of artikel 273f van het Wetboek van Strafrecht, voor zover de gedraging het dwingen of bewegen tot prostitutie betreft en/of artikel 140 van het Wetboek van Militair Strafrecht, voor zover de gedraging een zedendelict betreft.
Dit betekent dat niet alle zedendelicten ook zedendelicten zijn in het kader van de beleidsregels. Artikel 239 Wetboek van Strafrecht (schennis van de eerbaarheid) valt er bijvoorbeeld buiten. Indien u zich daaraan schuldig hebt gemaakt, dan wordt dit eigenlijk behandeld zoals alle andere delicten.
Hoe wordt een zedendelict behandeld in de VOG beleidsregels?
Er zijn twee belangrijke verschillen met ‘reguliere’ strafzaken. In de eerste plaats geldt er voor zedenzaken een onbeperkte terugkijktermijn. In de tweede plaats geldt er een verscherpt toetsingskader voor functies waarin kwetsbare personen aanwezig zijn of functies die een gezags- of afhankelijkheidsrelatie inhouden. Deze verschillen zal ik hieronder bespreken.
Onbeperkte terugkijktermijn voor een VOG bij een zedendelict
In beginsel is de terugkijktermijn voor de meeste functies 4 jaar. Dat betekent dat wanneer de VOG wordt aangevraagd 4 jaar ná het feit, de VOG in beginsel wordt afgegeven. Indien de aanvraag wordt gedaan door iemand die op dat moment nog geen 23 jaar oud is, dan is de terugkijktermijn zelfs maar 2 jaar.
Dit alles geldt echter niet voor zedenzaken. Hiervoor geldt een onbeperkte terugkijktermijn. Dit betekent dat de VOG geweigerd kán worden zolang het feit te zien is op de justitiële documentatie (strafblad). Zoals te lezen is in dit artikel worden gegevens over zedenzaken pas na 80 jaar verwijderd uit het strafblad.
Verscherpt toetsingskader voor een VOG bij een zedendelict
Een tweede gevolg van een zedendelict op het strafblad is het zogenaamde verscherpt toetsingskader. Dit houdt in dat iemand die een zedendelict op zijn naam heeft, in principe niet meer in aanmerking komt voor functies waarin zij in een gezags- of afhankelijkheidsrelatie staan tot anderen of wanneer er bij de uitvoering van deze functie kwetsbare personen aanwezig zijn.
Dit verscherpt toetsingskader is nader uitgewerkt in paragraaf 3.1.4.2. van de beleidsregels. Het komt er op neer dat de VOG in beginsel wordt geweigerd wanneer:
- Iemand twee keer of meer is veroordeeld wegens een zedendelict;
- Iemand in de 20 jaar voor de aanvraag is veroordeeld wegens een zedendelict ; of
- Iemand in de 10 jaar voor de aanvraag is veroordeeld wegens een zedendelict, maar daarbij geen gevangenisstraf of een taakstraf heeft gehad of is schuldig verklaard zonder oplegging van straf. Hetzelfde geldt als er in de 10 jaar voor de aanvraag een strafbeschikking is opgelegd wegens een zedendelict, hiervoor een transactie (schikking) is aangegaan of een strafzaak aangaande een zedendelict voorwaardelijk is geseponeerd.
Indien er meerdere veroordelingen zijn zal een VOG dus niet meer worden afgegeven. Waneer er sprake is van één veroordeling en daarbij een gevangenisstraf of een taakstraf is opgelegd, dan geldt het verscherpt toetsingskader voor 20 jaar. Indien er een andere straf is opgelegd, geen straf is opgelegd of er sprake is van een strafbeschikking, transactie of voorwaardelijk sepot dan geldt het verscherpt toetsingskader voor 10 jaar.
De VOG kan in deze gevallen enkel worden afgegeven indien de weigering van de VOG evident disproportioneel is. Of de weigering evident disproportioneel is, wordt beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval.
Mijn zaak is geseponeerd of ik ben vrijgesproken. Wat dan?
Volgens paragraaf 3.1.3.1. van de beleidsregels kan er met een technisch sepot of met een vrijspraak geen rekening worden gehouden bij de beoordeling van een VOG.
Dit hoeft echter niet altijd te betekenen dat u de VOG krijgt. De dienst Justis mag namelijk ook kijken naar politiegegevens. Een voorbeeld hiervan betrof de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 16 juni 2021 (ECLI:NL:RBROT:2021:6815).
In dit geval ging het om een persoon die een VOG had aangevraagd voor diverse functies, te weten als docent in het onderwijs, als vrijwilliger bij een sportclub en als medewerker van een kinderopvang. Deze persoon was in het verleden vervolgd voor ontucht met een minderjarige en het bezit van kinderporno. Van deze zaak was hij vrijgesproken. Enkele jaren later werd hij opnieuw verdacht van ontucht met een minderjarige. Deze zaak werd (technisch) geseponeerd door gebrek aan bewijs.
De dienst Justis deed na de aanvraag van de VOG onderzoek naar beide dossiers van het zedendelict. Hieruit bleek dat de betrokkene het bezit van de kinderporno had bekend en dat er in de andere zaak ook een What’s App gesprek was waarin door de betrokkene werd gesproken over het misbruiken van een tweejarig jongetje.
Gelet hierop besloot de dienst Justis af te wijken van haar eigen beleidsregels en de VOG tóch te weigeren. De rechtbank keurde dit juridisch goed. Het was volgens de rechtbank mogelijk om op grond van artikel 4:84 Awb af te wijken van de beleidsregels. Immers, het strikt naleven van de beleidsregels zou voor de belanghebbenden (de sportclub en de school) onevenredige gevolgen hebben. Er zou dan immers een persoon komen te werken met een bedenkelijk verleden met betrekking tot jonge kinderen.
Conclusie
De conclusie is dat het met een (recent) zedendelict op uw strafblad lastig kan zijn om een VOG te verkrijgen. Het hangt echter wel altijd af van de functie. Indien u een functie ambieert waarin u anderen afhankelijk van u zijn (bijvoorbeeld taxichauffeur of tolk) of wanneer u te maken hebt met kinderen, gehandicapten of ouderen, dan is hebt u te maken met het verscherpt toetsingskader. Wanneer dit niet het geval is, dan zal het afhangen van de vraag of het feit te verenigen is met de functie die u wil gaan uitoefenen.
Indien u twijfelt kunt u altijd even contact opnemen met het kantoor. Hetzelfde geldt wanneer u een (voornemen tot) afwijzing hebt gekregen van uw VOG aanvraag. Samen met u kan ik dan bezien of het zinvol is om hier een zienswijze of een bezwaarschrift tegen in te dienen.
Misschien ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 12 oktober 2023