Als u verdachte bent in een strafzaak kan een officier van justitie verschillende beslissingen nemen. Afhankelijk van het strafbare feit kan hij een strafbeschikking afgeven, een dagvaarding uitbrengen of de zaak niet verder in behandeling nemen. Dat laatste wordt ook wel seponeren genoemd. Hiervoor worden sepotcodes gebruikt. In dit artikel leest u wat seponeren is en welke sepotcodes er zijn.
Waar staan de regels?
In artikel 167 van het Wetboek van Strafvordering staat welke beslissingen het Openbaar Ministerie kan nemen over de vervolging van strafbare feiten. Daarnaast staat in de Aanwijzing gebruik sepotgronden het beleid voor het gebruik van sepotcodes.
Wat is seponeren?
Seponeren is het beslissen om een strafbaar feit niet verder te vervolgen. De strafzaak wordt dan niet verder onderzocht of in behandeling genomen.
Wie mag seponeren?
In Nederland heeft het Openbaar Ministerie een monopolie op de vervolging van verdachten. Die ‘vervolgingsmonopolie‘ houdt in dat het Openbaar Ministerie de enige overheidsinstantie is die van een persoon een verdachte mag maken. Het Openbaar Ministerie is niet verplicht om elke dader te vervolgen of elk strafbaar feit te onderzoeken. In de praktijk is het de officier van justitie die uiteindelijk beslist of een zaak wordt onderzocht of niet.
Wanneer wordt er geseponeerd?
In de Aanwijzing gebruik sepotgronden staan een aantal momenten genoemd waarop een officier van justitie kan seponeren.
Een officier van justitie kan beslissen om voor of na een onderzoek naar het strafbare feit te seponeren. Dit kan hij doen omdat hij denkt dat er te weinig bewijs is om een verdachte te vervolgen of omdat het bijvoorbeeld gaat om een hele oude zaak.
Er kan ook sprake zijn van seponeren als een dader zijn taakstraf niet goed uitvoert. In principe kan een officier, na een mislukte taakstraf, de dader voor de rechter laten verschijnen. De officier kan er ook voor kiezen om het te laten zitten en de zaak te seponeren.
Ook kan het voorkomen dat een strafbeschikking of maatregel niet meer wordt uitgevoerd. Ook dan is er sprake van een sepot.
Welke soorten sepot zijn er?
Een officier kan verschillende redenen hebben om een zaak te seponeren. Dit kan in de vorm van een technisch sepot of een beleidssepot. Daarnaast kan een zaak voorwaardelijk of onvoorwaardelijk worden geseponeerd.
Technisch sepot
Als de officier van justitie verwacht dat de kans op een veroordeling heel klein is, zal hij technisch seponeren. Die kans is klein als de verdachte bijvoorbeeld niet strafbaar is of wanneer er te weinig bewijs is. Bij een technisch sepot horen de sepotcodes 01 t/m 09. Verder in dit artikel worden de sepotcodes besproken.
Beleidssepot
De officier van justitie zal niet vervolgen wanneer dit in het algemeen belang niet wenselijk is. Er is dan wel een kans dat de verdachte wordt veroordeeld, maar dit is niet wenselijk omdat de verdachte bijvoorbeeld heel oud is. Bij een beleidssepot horen de sepotcodes 20 t/m 23, 30 t/m 32, 40 t/m 44, 50 t/m 59, 70 t/m 74, 77, 82 t/m 86 en 90 t/m 99. Verder in dit artikel worden de sepotcodes besproken.
Voorwaardelijk sepot
Van een voorwaardelijk sepot is volgens artikel 167 lid 2 Wetboek van Strafvordering sprake als er bepaalde voorwaarden worden gesteld aan het seponeren. De zaak heeft dan wel een kans van slagen, maar onder bepaalde voorwaarden zal de officier van justitie niet verder vervolgen. Een voorwaarde kan zijn dat een verdachte binnen een bepaalde tijd niet nog eens de fout in mag gaan.
Onvoorwaardelijk sepot
Bij een onvoorwaardelijke sepot is de verdachte helemaal ‘vrij’. De verdachte zal in principe niet meer worden vervolgd voor dat strafbare feit. Dit is alleen anders als er nieuwe feiten en omstandigheden boven water zouden komen óf wanneer het Gerechtshof alsnog de vervolging zou bevelen (de zogenaamde artikel 12 procedure).
Politiesepot
Tot slot bestaat ook nog het politiesepot. Dit betekent dat de politie zelf een zaak seponeert, zonder dat de zaak naar justitie wordt gezonden. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer de belangen klein zijn of wanneer er geen opsporingsindicatie is.
Wat zijn sepotcodes?
Sepotcodes zijn de redenen waarom een zaak wordt geseponeerd. Deze redenen zijn genummerd en onderverdeeld naar soort sepot.
Welke sepotcodes zijn er?
De sepotcodes zijn te vinden in de bijlage van de Aanwijzing gebruik sepotgronden. Hieronder volgen per soort sepot een aantal voorbeelden met de bijbehorende sepotcode.
| Soort sepot | Sepotcode | Toelichting |
| Technisch | 01 – ten onrechte aangemerkt als verdachte | Er is sprake van een valse aangifte of persoonsverwisseling |
| Technisch | 02 – onvoldoende bewijs | Er is te weinig wettig en overtuigend bewijs |
| Beleid | 23 – TBS | Er is al een TBS-maatregel opgelegd en een extra straf is onnodig |
| Beleid | 31 – Wetswijziging | Er wordt binnenkort een wetswijziging ingevoerd die de strafbaarheid wegneemt |
| Beleid | 43 – oud feit | Het strafbare feit is heel lang geleden gepleegd en er is geen belang meer bij straffen |
| Beleid | 53 – gezondheids- toestand | De dader is langdurig ernstig ziek en er is geen belang meer bij straffen |
| Beleid | 73 – beperkte kring | Het strafbare feit is binnen een familie gepleegd en er is geen belang bij straffen |
| Beleid | 98 – beëindiging executie strafbe- schikking: verd- achte onvindbaar | De taakstraf is mislukt en de verdachte is onvindbaar. Er kan niet worden opnieuw worden gestraft. |
Ik ben het niet eens met een sepotcode, wat kan ik doen?
Er zijn drie manieren om een andere sepotcode te krijgen. U wilt liever dat uw zaak wordt geseponeerd omdat u niet als verdachte kunt worden aangemerkt in plaats van dat er onvoldoende bewijs is en u wel een verdachte bent.
Ten eerste kunt u zelf of via een advocaat een klachtbrief sturen naar de officier van justitie. Hierin legt u uw situatie uit en waarom u denkt dat een andere sepotcode op uw situatie van toepassing is.
Ten tweede kunt u een klacht indienen bij de Nationale ombudsman. Daarbij doet u hetzelfde als bij de klachtbrief naar de officier van justitie. Een nadeel is dat de klacht niet verplicht in behandeling wordt genomen. De Nationale ombudsman kan u ook terugverwijzen naar de officier om er samen uit te komen. Daarnaast stelt de Nationale ombudsman alleen een adviesrapport op. De officier van justitie zal dit advies doorgaans opvolgen, maar is hiertoe niet verplicht.
Tot slot kunt als verdachte een klachtprocedure starten. De zogenoemde artikel 12 procedure. U klaagt er dan over dat u niet vervolgt wordt. U kunt dan vragen om een strafzaak bij de rechter en hopen op een vrijspraak. Dit is natuurlijk een erg risicovolle procedure, omdat de strafzaak ook anders uit kan pakken en u wel een straf krijgt.
Wat is het gevolg als mijn zaak wordt geseponeerd?
Als eerst is het Openbaar Ministerie gebonden aan een sepotbeslissing. Een officier van justitie kan niet eerst een zaak seponeren, omdat er een persoonsverwisseling is ontstaan en u daarna toch weer dagvaarden. U moet als burger op een toezegging van een overheidsinstantie kunnen vertrouwen. Alleen als er duidelijke fouten zijn gemaakt of er cruciaal nieuw bewijs is, kan een officier terugkomen op een sepotbeslissing.
Een sepot volgt vaak nadat het kwaad al is geschied. U kunt recht hebben op een schadevergoeding, omdat u achteraf onterecht heeft vastgezeten of kosten heeft gemaakt voor rechtsbijstand. Of u recht heeft op een schadevergoeding kunt u lezen in dit artikel dat eerder is verschenen op deze website.
Vragen?
Is uw vraag door deze informatie niet beantwoord of wilt u advies in uw zaak? Neem dan contact op met ons kantoor voor een vrijblijvend gesprek.
Ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 14 november 2023
Hoi daar, vorig jaar werd mijn zaan geconcludeerd met een voorwaardelijke sepot. De zaak ging om Schennis van de eerbaarheid (art 239 Sr).
Mijn vraag is, wat betekent dit precies voor het krijgen van een VOG (hoe moeilijk zou het zijn?) en het verhuizen en/of op vakantie gaan naar een andere land (bijv. amerika)?
Hopelijk kunt u mij hierbij helpen!
Een voorwaardelijk sepot wordt gezien als een beleidssepot en kan worden meegenomen bij de beoordeling van een VOG. Omdat het gaat om een zedenzaak kan dit in principe voor altijd een reden zijn om een VOG te weigeren voor bepaalde functies. Of dat ook daadwerkelijk zal gebeuren, is lastig te beoordelen zonder de zaak te kennen. Het zal afhangen van alle feiten en omstandigheden van het geval en met name ook hoe lang het feit geleden is.
De vraag of het een belemmering is om naar andere landen te reizen, hangt af van de regels van die landen. Daar kan ik niet meer specifiek over zijn.
Goeiedag,
Kan een (niet-voorwaardelijk) sepot weer nietig verklaard worden, bijvoorbeeld bij opduiken van nieuw bewijs?
Hartelijk dank alvast.
Met vriendelijke groet!
Ja, een sepot kan worden herroepen indien er nieuwe bewijzen zouden komen die niet eerder bekend waren. Het moet dan overigens nog wel opportuun zijn om tot vervolging over te gaan. De lat daarvoor ligt best hoog en het zal onder meer afhangen van de ernst van het feit.
Mijn buurman heeft mijn schutting vernielt heeft de politie een proces verbaal op gemaakt dat is ongeveer 8 weken geleden is de politie ook verplicht als het geseponeerd word of inmiddels is mijn hier bericht over te geven ik hoor het wel gr jan
Indien u bij de aangifte heeft aangegeven dat u graag op de hoogte wil worden gehouden van het verdere verloop, dan moet de politie dan wel het Openbaar Ministerie u informeren over wat er met de zaak gebeurd is. U kunt ook altijd even bellen met de politie of met het slachtoffer informatiepunt van het OM om te vragen wat de status is. Als het goed is staat er een telefoonnummer op de aangifte.
Eind maart 2024 ben ik ten onrechte beschuldigd van dierenmishandeling. Ik heb mijn puberhond alleen op zijn rig gelegd maar nu zijn er getuigen die liegen dat ik mijn hond zou hebben geslagen en geschopt. Ik ben alleen op deze getuigenverklaringen gearresteerd, een paar uur in de cel. Mijn hond is na onderzoek van de dierenarts meteen vrijgegeven. Conclusie: hond is niet mishandeld en wordt goed verzorgd. Nu is deze zaak onlangs voorwaardelijk geseponeerd. Mijn vraag is in hoeverre dit kan dat men sen een valse verklaring afleggen.
Het gebeurt wel vaker dat getuigen verklaringen afleggen die onjuist zijn. Dat kan opzettelijk zijn, maar in veruit de meeste gevallen is men ervan overtuigd dat men echt iets gezien of gehoord heeft, terwijl dit helemaal niet kan. Hoe dan ook: het OM meent dat de verklaringen in uw zaak bruikbaar zijn voor het bewijs. Het feit dat een zaak voorwaardelijk is geseponeerd betekent immers dat men denkt op zich wel een zaak tegen u te hebben, maar dat vervolging verder niet opportuun is. Waarom het OM toch waarde hecht aan de verklaringen kan ik niet beoordelen zonder het dossier te kennen.
Goededag,
Ik heb een voorwaardelijk sepot gekregen omdat ik mijn hond de nodige zorg zou hebben onthouden op 21 april. Dit zou gebaseerd zijn op verslagen van de de dierenarts.
Het voorwaardelijk sepot bevat een feitelijke onjuistheid, omdat ik pas op 23 april voor het eerst naar de dierenarts ben gegaan. Dus de tekst in de voorwaardelijke sepotbeslissing is onjuist!
Kan dit dezelfde gevolgen hebben net zoals wanneer er een foutieve datum in de tenlastelegging is opgenomen?
Alvast bedankt!
Nee, het gaat hier om een kennelijke verschrijving. Omdat de zaak sowieso (voorwaardelijk) geseponeerd is, heeft dit verder geen gevolgen. U kunt ook niet in verzet of in hoger beroep tegen een sepot, dus u kunt er juridisch verder ook weinig mee. Indien u er op staat dat de juiste datum wordt genoteerd, dan kunt u wél verzoeken om een correctie. Het is goed om te realiseren dat de onjuiste datum nu ook op uw strafblad staat. Omdat het verschil maar 2 dagen is verwacht ik daar verder geen problemen mee, maar nogmaals: u kunt verzoeken om een correctie.
Ik heb begrepen dat hoofdstuk 9 van de Awb van toepassing is. Via die weg kan je toch juridisch verzoeken om de sepotcode te wijzigen?
Dat kan altijd. Maar dat is een heel ander onderwerp. Uw vraag gaat over een foutieve datum in de sepotbeslissing. Een sepotcode gaat over de aard en de reden van het sepot.