Sinds 2008 kan het Openbaar Ministerie zelf straffen opleggen. Dat gebeurt met een zogenaamde strafbeschikking. De laatste jaren worden steeds meer zaken afgedaan via zo’n strafbeschikking. Wat zijn de juridische gevolgen en wat kunt u er tegen doen?
Waar staan de regels?
De strafbeschikking is geregeld in de artikelen 257a t/m 257h van het Wetboek van Strafvordering. De regels zijn verder uitgewerkt in het Besluit OM-afdoening. Daarnaast heeft het Openbaar Ministerie eigen beleid voor het uitvaardigen van een strafbeschikking. Dit beleid is neergelegd in de Aanwijzing OM-strafbeschikking.
Wat is het verschil met een transactie of schikking?
De strafbeschikking moet niet worden verward met de schikking. Een schikking (ook wel transactie genoemd) is precies wat het woord zegt: een schikking. Het is eigenlijk een deal met het Openbaar Ministerie om vervolging bij de rechter te voorkomen. Als de verdachte akkoord gaat met bijvoorbeeld het betalen van een bepaalde geldboete, dan zal het Openbaar Ministerie hem verder niet vervolgen. Maar de verdachte kan ook zeggen: ‘ik ga niet akkoord met uw schikkingsvoorstel’. De bal ligt dan weer bij het Openbaar Ministerie.
Het verschil met de strafbeschikking is dus dat een schikking vrijwillig is. Een strafbeschikking wordt opgelegd door het Openbaar Ministerie, ongeacht of de verdachte het daar mee eens is. Daarnaast zijn de consequenties van een strafbeschikking groter, omdat de Officier van Justitie de opgelegde straf kan afdwingen.
De schikking / transactie is geregeld in de artikel 74 van het Wetboek van Strafrecht.
Voor welke misdrijven of overtredingen kan een strafbeschikking worden opgelegd?
De hoofdregel is dat de Officier van Justitie een strafbeschikking kan geven voor misdrijven die volgens de wet kunnen worden bestraft met maximaal 6 jaar gevangenisstraf. Voor overtredingen geldt geen beperking. Daar mag justitie sowieso een strafbeschikking voor opleggen.
Welke misdrijven zijn dit dan? Veel voorkomende gevallen zijn: winkeldiefstal, bedreiging, het hebben van een hennepkwekerij, oplichting, eenvoudige mishandeling, heling, rijden zonder geldig rijbewijs en rijden onder invloed. Dit is echter geen volledige lijst. Zolang de maximale straf volgens de wet niet meer dan 6 jaar is, kan er een strafbeschikking worden opgelegd.
Voor een aantal strafbare feiten kan de politie zelf een strafbeschikking opleggen. Een lijst van deze feiten staat genoemd in artikel 3.3 van het Besluit OM-afdoening. Het gaat naast een groot aantal verkeersovertredingen om winkeldiefstallen van goederen met een maximale waarde van € 120,00.
Welke straffen of maatregelen kan de Officier van Justitie opleggen?
De Officier van Justitie mag de volgende straffen of maatregelen opleggen:
- Een taakstraf van maximaal 180 uur;
- Een geldboete (tot het wettelijk maximum dat op het strafbare feit staat);
- De maatregel tot onttrekking aan het verkeer;
- De schadevergoedingsmaatregel voor het slachtoffer; en
- Een ontzegging van de rijbevoegdheid voor maximaal 6 maanden.
Daarnaast kunnen in de strafbeschikking bepaalde aanwijzingen worden opgenomen:
- Verplicht afstand te doen van in beslag genomen voorwerpen;
- Het inleveren van bepaalde voorwerpen;
- Betaling van een bedrag tot ontneming van illegaal verkregen voordeel;
- Storting van een bedrag in het schadefonds geweldsmisdrijven of een soortgelijke instelling; of
- Andere gedragsaanwijzingen waar de betrokkene zich gedurende een proeftijd van maximaal 1 jaar aan dient te houden.
Wat is de procedure?
Meestal zult u een brief thuis krijgen van het CJIB. Deze brief hoeft niet aangetekend te worden verstuurd, tenzij het gaat om een geldboete van meer dan € 2.000,00.
Hoorplicht
In sommige gevallen geldt een hoorplicht. De Officier van Justitie is verplicht om u vóór het uitvaardigen van een strafbeschikking te horen. Het gaat om gevallen waarin men van plan is om u een taakstraf, een ontzegging van de rijbevoegdheid of een gedragsaanwijzing op te leggen. De verdachte kan zich laten bijstaan een advocaat. Het is echter niet verplicht. Als de verdachte geen raadsman wenst, kan het horen ook telefonisch gebeuren.
Ook een geldboete of schadevergoedingsmaatregel van € 2.000,00 of meer kan niet worden opgelegd zonder dat de verdachte is gehoord. In dat geval is bijstand van een advocaat wél verplicht.
U kunt tijdens het verhoor aangeven dat u niet bereid bent om de straf te voldoen of dat u niet bereid bent uzelf aan de aanwijzing te houden. In dat geval kan de Officier van Justitie geen strafbeschikking opleggen. U zult dan worden gedagvaard om voor de rechter te verschijnen.
Als u tijdens het verhoor aangeeft dat u wél bereid bent om de straf te voldoen, dan hebt u overigens nog steeds 14 dagen de tijd om verzet in te stellen. Door uzelf bereid te verklaren de straf te voldoen, doet u geen afstand van verzet. Het recht om verzet in te stellen vervalt wél als u – bijgestaan door uw advocaat – schriftelijk afstand doet van verzet.
Heb ik een advocaat nodig?
Het kan verstandig zijn om u tijdens een hoorzitting te laten bijstaan door een advocaat. In sommige gevallen is dat zelfs verplicht en kan er zonder bijstand van een advocaat geen strafbeschikking worden opgelegd.
Maar ook als u onschuldig bent aan het feit of wanneer u meent dat er te weinig bewijs is, is het verstandig van te voren even contact te hebben met een advocaat. Hij of zij kan u – zeker nadat het dossier is bestudeerd- adviseren of het verstandig is om al dan niet verzet in te stellen.
Wat zijn de juridische gevolgen van een strafbeschikking?
Een definitief opgelegde strafbeschikking leidt ertoe dat u verplicht bent om de opgelegde straf uit te voeren. Een opgelegde maatregel kan ten uitvoer worden gelegd. Kortom: als de strafbeschikking definitief is, staat juridisch vast dat u het strafbare feit hebt begaan.
Krijg ik een strafblad?
Ja, in principe wel. Een opgelegde strafbeschikking staat vermeld op uw justitiële documentatie. Er is slechts één uitzondering, en dat is als er een strafbeschikking van minder dan € 100,00 wordt opgelegd voor een overtreding. Die uitzondering gaat echter weer niet op voor een aantal overtredingen, zoals bijvoorbeeld openbare dronkenschap of te hard rijden. Lees meer informatie in het artikel ‘alles over het strafblad‘.
Moet ik DNA afstaan?
Alleen als er een taakstraf is opgelegd. Daarnaast is het zo dat de strafbeschikking waarin de taakstraf is opgelegd definitief moet zijn. Dus zolang er een verzet loopt, bent u nog niet verplicht om DNA af te staan. Lees meer informatie in het artikel ‘Is DNA afgeven verplicht?‘.
Mag ik in termijnen betalen?
Als de geldboete € 225,00 of meer is, kunt u met het CJIB afspraken maken over een betaling in termijnen. Lees hier meer op de website van het CJIB.
Wat gebeurt er als ik de opgelegde straf niet uitvoer?
Dat hangt af van het soort straf dat is opgelegd. Bij een geldboete kunt u – als de kantonrechter daar toestemming voor geeft – worden gegijzeld. Dat betekent dat u kunt worden vastgezet totdat u de geldboete hebt voldaan. Mocht ook dit niet leiden tot betaling, dan zult u worden gedagvaard voor de rechter.
Hetzelfde geldt bij een taakstraf. Als u deze niet uitvoert, zult u een dagvaarding krijgen om bij de politierechter te verschijnen. De Officier van Justitie kan de taakstraf niet automatisch omzetten in vervangende hechtenis. Dat kan alleen bij een door de rechter opgelegde taakstraf.
Houd er rekening mee dat de Officier van Justitie op de zitting een hogere straf zal eisen. Dit hangt overigens wel af van de redenen waarom de straf niet is voldaan.
Wat kan ik doen tegen een opgelegde strafbeschikking?
U kunt verzet instellen bij de Officier van Justitie. Als u verzet instelt, zal de Officier van Justitie de zaak opnieuw beoordelen. Als er geen redenen zijn om de strafbeschikking te herzien, dan zal de zaak worden voorgelegd aan de rechter. U zult dan dus een dagvaarding ontvangen.
Hoeveel tijd heb ik om verzet in te stellen?
Dat hangt af van het feit. De hoofdregel is dat u daar 14 dagen de tijd voor heeft, geteld vanaf de dag dat u bekend bent geraakt met de strafbeschikking. Als de brief aan u is uitgereikt in persoon (bijvoorbeeld door de politie), dan gaat vanaf dat moment de termijn lopen. Als de brief per post is toegezonden gaat de termijn lopen vanaf de dag dat er zich een omstandigheid heeft voorgedaan waaruit blijkt dat u bekend bent met de strafbeschikking.
In sommige gevallen hebt u tot 6 weken de tijd voor verzet:
- Het gaat om een overtreding (dus niet een misdrijf);
- De geldboete is maximaal € 340,00;
- De strafbeschikking is uiterlijk 4 maanden na het plegen van het feit uitgevaardigd;
- Het werd verzonden naar het GBA-adres of het door de verdachte opgegeven adres;
De keerzijde van de medaille is dat de strafbeschikking in deze gevallen automatisch definitief wordt als er niet binnen 6 weken verzet is ingesteld. Men gaat er dan vanuit dat u op de hoogte was, ook al was dit misschien niet zo.
Let op: ook in deze gevallen kan de verzetstermijn weer maximaal 14 dagen worden. Als u bijvoorbeeld een week na het ontvangen van de strafbeschikking belt met het Openbaar Ministerie met de vraag of u de boete in termijnen mag betalen, dan zal dit telefoontje worden geregistreerd. Het ligt dan vast dat u vanaf dat moment op de hoogte was van de strafbeschikking. Vanaf dat moment gaat dan de termijn van 14 dagen lopen. Als u binnen die termijn geen verzet instelt, dan wordt de straf definitief. Ook al waren de 6 weken nog niet verlopen.
Hoe moet ik verzet instellen?
U kunt dit op twee manieren doen. De eerste en de beste manier is om persoonlijk verzet in te (laten) stellen bij het Openbaar Ministerie. Meestal kan dit bij de centrale informatiebalie van de rechtbank. U kunt dit ook door een advocaat laten doen.
De tweede manier is een brief sturen naar de Officier van Justitie. Daar kleeft echter het risico aan dat de brief niet of te laat aan komt. Zorg er dus voor dat u zo’n brief altijd aangetekend verstuurt.
In beide gevallen is het verstandig om bij het doen van verzet ook de redenen daarvan op te geven. Geef dus aan waarom u het niet eens bent met de opgelegde straf.
Wat gebeurt er als ik te laat verzet heb ingesteld?
De strafbeschikking wordt dan definitief. Dit betekent dat de straf ten uitvoer kan worden gelegd, ook al loopt er een verzet. De zaak wordt dan overigens nog wel aangebracht bij de rechter. Tenzij de rechter meent dat u tóch op tijd was, zal het verzet dan echter niet-ontvankelijk worden verklaard.
Moet ik in de tussentijd de boete betalen?
Nee, dit moet u juist niet doen. De strafbeschikking wordt definitief als u de boete betaalt vóór u verzet hebt ingesteld. Na betaling kunt u dus geen verzet meer instellen.
Nadat er verzet is ingesteld hoeft u de boete (nog) niet te betalen. Indien u dat wel zou doen, trekt u daarmee overigens niet het verzet in, aldus een uitspraak van de Hoge Raad. Indien u het verzet echt wilt intrekken, zult u dat expliciet moeten doen.
Zal de Officier van Justitie een zwaardere straf eisen op de zitting?
Nee, in principe zal het Openbaar Ministerie op de zitting dezelfde straf eisen als werd opgelegd in de strafbeschikking. Er is echter een belangrijke uitzondering. Dat is wanneer de verdachte geen inhoudelijke redenen geeft waarom hij het niet eens is met de opgelegde straf. Het is dus van belang om in het verzetschrift of op de zitting inhoudelijk verweer te voeren. Als u dat niet doet, zal de Officier van Justitie een zwaardere straf eisen.
Vragen?
Mocht uw vraag door deze informatie nog niet zijn beantwoord, of wilt u advies over wat te doen met een opgelegde strafbeschikking? Neem dan contact op met het kantoor voor een vrijblijvend intakegesprek.
Misschien ook interessant:
Dit artikel werd bijgewerkt op 29 december 2023
Beste,
ik heb te hard gereden en accepteer de straf van justitie. Daar is op 21 mei via telefoon uitspraak over gedaan.
€ 800,- boete te betalen. Prima helaas.
Ik zou binnen een week de brief krijgen met deze straf en hoe te betalen, daarnaast 2 weken tijd om evt. Verweer.
Het is nu 18-06 en heb nog steeds niks ontvangen. Is er wellicht een tijdsblok waar justitie zich dient te houden of kan dat maanden/ jaren duren?
Danny
U had die brief al lang moeten hebben. Ik zou er even achteraan bellen als ik u was. Volgens mij is er geen wettelijke termijn voor, maar het kan natuurlijk wel zo zijn dat u post hebt gemist. Als u vervolgens niet betaalt, zal de zaak (uiteindelijk) alsnog voor de rechter komen.
Best,
Een vriend van mij heeft op 5 juni 2020 een aanrijding gehad waarbij hij als de schuldige partij is aangewezen. Pas vandaag, 25 januari 2022 heeft hij de strafbeschikking van 380 euro per post ontvangen. Is het normaal dat het OM er zo lang over doet of zijn er wettelijke termijnen waarbinnen dit moet gebeuren? Een aanrijding gevalletje overmacht: laagstaande zon, nat wegdek, bocht te laat gezien, helaas ook een tegenligger. Gewoon een ongeluk. Vriend voelt zich dubbel bestraft: auto total loss, verhoging verzekeringspremie, de schrik en het schuldgevoel en dan nu nog een strafbeschikking van 380 euro. Er zal in ieder geval verzet aangetekend worden. Termijn daarvoor is bekend maar de concrete vraag is of de lange termijn tussen datum incident en het bekendmaken van de strafbeschikking redelijk is of meegenomen kan worden in het verzet als zijnde dat het OM in gebreke is gebleven o.i.d.
Bij voorbaat dank voor uw antwoord.
Met vriendelijke groet
Voor een strafbeschikking gelden de reguliere verjaringstermijnen. Zie daarvoor dit artikel. Uit uw bericht is mij niet helemaal duidelijk geworden voor welk strafbaar feit de strafbeschikking is opgelegd. Dat bepaalt namelijk de verjaringstermijn. Maar hoe dan ook, de kortste verjaringstermijn is 3 jaar. Het zou dus op zijn vroegst pas verjaren op 5 juni 2023.
Uiteraard kunt u het tijdsverloop wel meenemen in het verzetschrift, evenals de overige omstandigheden die u noemt. Maar dit moet u dan zien in het kader van een strafmaatverweer. Het OM heeft geen regels overtreden.
Goedenavond, Ik ben op 30-01-2020 staande gehouden omdat ik 36 km te hard reed binnen de bebouwde kom. Daar heb ik toen een strafbeschikking voor gekregen in vorm van een dikke boete. Volkomen terecht en die heb toen ik betaald zodra ik hem binnen kreeg.
Ik ben in april 2021 geflitst met 32 km(inclusief correctie) op de A6 bij Dronten/Swifterbant . Op t moment waren er ook wegwerkzaamheden heden en was de snelheid 70. Ik ben geflitst met 106 km(inclusief correctie 102). Ik kreeg hier afgelopen woensdag (5-10-2022) pas bericht over van het ministerie met de mededeling dat ik ben uitgenodigd voor een OMhoorgesprek. Ik reed op de bewuste dag richting Friesland toen ik het punt naderde waar de wegwerkzaamheden begonnen. Ik reed toen 70 maar iedereen die achter mij mij vandaan kwam ging mij met een aardige rotgang voorbij waarbij ik dus ook gas bij gaf om met het overige verkeer mee te komen en ben toen geflitst. Ik heb voor de rest geen bekeuringen open staan. De laatste bekeuring die ik heb gehad is in 2016 geweest als t goed is maar ik heb dus begrepen uit de uitnodiging van de OVJ dat de boete veel hoger is(wat ik heel goed begrijp) en dat ik mogelijk een rijontzegging kan krijgen . Heeft iemand een idee hoe zo’n OMhoorgesprek in z’n werk gaat? En of ik ook de kans krijg om uit te leggen waarom ik harder ben gaan rijden? Op de plek waar ik ben geflitst staan ook helemaal geen weg camera”s dus ik heb ook geen idee hoe ze dit kunnen controleren. Ik ben van beroep vrachtwagenchauffeur dus ik zie genoeg gekke dingen op de weg en ook in mijn situatie zag ik het al helemaal fout gaan. Ik heb mijn werkgever op de hoogte gesteld en die heeft een werkgeversverklaring voor mij opgesteld die ik kan overhandigen aan de OVJ. Die boete betalen is geen probleem want ik heb daar gewoon te hard gereden maar ik zit niet te wachten op een rijontzegging. Rij ik nou te hard om gewoon lekker snelheid te maken dan zal ik ook eerlijk mn fout bekennen en de rijontzegging accepteren (hoe vervelend het ook is) maar dit ligt heel anders. Ik heb nu gewoon gas bij gegeven om met het verkeer mee te komen puur alleen voor de veiligheid. Heeft iemand een idee wat ik kan verwachten bij zo’n OMhoorgesprek. En Oja, zit er nog verschil tussen als je staande bent gehouden of dat je bent geflitst? Ik ben de eerste keer staande gehouden en de 2e keer ben ik geflitst. Ik hoop dat jullie mij hier mee kunnen helpen
Hoi Remco, ik raad je aan om even te bellen met mij. Indien je bent uitgenodigd voor een OM hoorzitting kom je namelijk in aanmerking voor een gratis adviesgesprek. In dat gesprek kan ik je uitleggen hoe zo’n OM-hoorzitting gaat. Zie deze pagina voor meer informatie hierover.
Beste heer van Breukelen,
Ik ben op 14-06-2023 staande gehouden omdat ik 34 km te hard reed binnen de bebouwde kom. Fout van mij en terecht.
Echter heb ik ruim 8 maanden niets van het OM gehoord. Nu, 21 februari, heb ik er een strafbeschikking voor gekregen in vorm van een dikke boete. Dit vind ik persoonlijk geen redelijke termijn van het opleggen van een boete. Kan ik hier tegen in bezwaar gaan, maak ik kans of beter gezegd, wat zijn de exacte regels?
Ik zou een antwoord/advies zeer op prijs stellen.
Met vriendelijke groet,
Arjan Blankenvoort
U kunt in verzet gaan, maar 8 maanden is nog geen overschrijding van de redelijke termijn voor vervolging. Die is door de Hoge Raad bepaald op 2 jaar.
Ik heb een dagvaarding voor het rijden onder invloed van 1.8 promille.
Ben een normale bestuurder lange tijd me rijdbewijs wel had ik een keer eerder een Lema cursus gehad 2021.
Wat ik mij nu afvraag ben aangemeld voor de cbr om een onderzoek te doen heb ik gedaan cbr heeft mij goedgekeurd en gaf aan dat ik mag rijden.
Alleen heb binnekort een dagvaarding zit al 6 maanden zonder rijbewijs vraag me af als ik word gedagvaard kan alsnog mijn rijbewijs ongeldig worden verklaard terwijl cbr mij nu wel de goedkeuring heeft gegevens ?
Ja, dat kan. Het zijn twee verschillende procedures die u echt uit elkaar moet houden. Indien u uw rijbewijs hebt teruggekregen van het CBR, dan was uw rijbewijs kennelijk geschorst hangende het onderzoek. Maar dat betekent niet dat u strafrechtelijk niet meer uw rijbewijs kunt kwijtraken. Het gaat dan om een straf.
Overigens denk ik dat het OM uw rijbewijs strafrechtelijk in heeft gehouden. Zolang u het rijbewijs niet feitelijk hebt teruggekregen vanuit het OM of het CBR, mag u dus niet rijden. Controleer dus even goed of het rijbewijs niet strafrechtelijk is ingehouden. Bij dit promillage verwacht ik een inhouding van 7 of 8 maanden (voorafgaand aan de zitting dus).